کالیگرافی چیست؟
کالیگرافی یا خوشنویسی به معنای هنر زیبا نوشتن است. همین الان که در مورد هنر کالیگرافی صحبت می‌کنیم، پشتوانه‌ای تاریخی به قدمت پیدایش خط و نوشتار بر روی اولین صفحات از پوست حیوانات مورد بحث است. به طوریکه قدمت آن را به بیش از 3000 سال قبل می‌دانند. گفته می‌شود که اولین نمودهای ظاهری آن در نوشتار، توسط چینی‌ها بوده است. عده‌ای دیگر نیز این هنر را به رومی‌ها نسبت می‌دهند. و اما استفاده صنعتی از هنر زیبانویسی یا خوشنویسی در اواسط قرن 15 میلادی بوده است. اگر به نمونه‌های این هنر نگاه کنید، متوجه یک نوع ترکیب‌بندی خطی خواهید شد که در آن حروف و کلمات مختلف به پیچ و تاب در می‌آیند. تا به امروز نیز انواع سبک‌های کالیگرافی در دنیا به وجود آمده است. جالب‌تر اینکه کاربردهای زیادی در طراحی گرافیک و برندینگ یا برندسازی دارد.
چرا باید از خوشنویسی در برندسازی استفاده کرد؟ کدام یک از برندهای مشهور از کالیگرافی استفاده کرده‌اند؟ با ما تا پایان این مقاله همراه باشید تا هر آنچه در این زمینه نیاز است بدانید را به شما بگوییم.
کاربرد کالیگرافی
کسانی که به هنر کالیگرافی علاقه دارند، در زمینه‌های مختلف می‌توانند آن را به کار ببرند. یک کالیگرافیست، طرح‌های متنوعی از خوشنویسی گرفته تا نقاشی خط و سایه‌زنی را ایجاد می‌کند. طراحی فونت مسئله‌ای قابل تشخیص در این هنر است. اما این دو یکی نیستند. یک طراح خوشنویسی می‌تواند از فونت‌های موجود برای ایجاد اثر خود استفاده کند یا طراحی فونت را نیز خودش انجام دهد. بله! ما در مورد یک کار هنری کاملا متفاوت و مجزا صحبت می‌کنیم که در زمینه‌های زیر کاربرد دارد:
انواع کالیگرافی
در یک دسته‌بندی، می‌توان انواع کالیگرافی را به مدرن و کلاسیک تقسیم‌بندی کرد. ویژگی‌های هنر کلاسیک که با تزئینات مشخص، عدم شکست قوانین، سنتی بودن، یادآور گذشته و دقیقا مانند گذشته است در این نوع خوشنویسی نیز صادق است. اما در نوع مدرن، ویژگی‌های هنر مدرن و جدید جوامع نیز وارد هنر خوشنویسی یا هنر زیبا نوشتن می‌شود. از جمله اینکه رنگ‌های جدید در آن به کار گرفته شود. از ترکیب آن با اشکال و دیگر خطوط مدرن استفاده شود. تزیینات کمتر شود و رنگاره‌های جدید دنیای مدرن را بتوان در آثار این هنر نیز دید. در کالیگرافی مدرن، مقداری از وضوح و خوانایی نوشتار کم می‌شود، به‌طوریکه این زیبایی کلی اثر است که اهمیت زیادی دارد. در حالیکه خوشنویسی کلاسیک را می‌توان تا حدودی ادغام شده با تایپوگرافی در نظر گرفت.
سبک های کالیگرافی
هیچگاه روح هنر در یک منطقه و جغرافیای مشخص، محدود نشده است. در کل جهان نیز در هر منطقه‌ای، شاهد نمود سبک خاصی از هنر خوشنویسی کالیگرافی بوده‌ایم. مانند سبک‌های مختلف هنر معماری که بسته به شرایط موجود هر ملت و طزر فکر، فرهنگ و دیگر زمینه‌های هنری، در هر بخش از جهان قابل تفکیک است، چند سبک مختلف برای هنر کالیگرافی در کل جهان وجود دارد:
- کالیگرافی غربی: از قلم شیب برای این سبک از خوشنویسی استفاده می‌شود. از جمله خط‌های مشهور و پر استفاده در این سبک، خط رومی، خط ایتالیک، خط انگلیسی و خط کارولینگین است. در هر کدام از این انواع خطوط از سری قلم شیب متفاوت استفاده می‌شود.
- کالیگرافی شرقی: در این سبک از خوشنویسی از چهار عنصر قلمو، جوهر، کاغذ و جوهردان استفاده می‌شود. که به آنها “چهار گنج یادگیری خوشنویسی” نیز گفته می‌شود. نوع و اندازه این چهار عنصر، خطوط مختلف سبک شرقی را ایجاد می‌کند.
- کالیگرافی اسلامی: شاید بهتر باشد آن را کالیگرافی عربی بنامیم. چون بر سر اسلامی بودن یک سبک نظریات مختلفی وجود دارد. با ظهور دین اسلام، زیبایی‌های زیادی وارد بخش‌های مختلف هنر و فرهنگ جوامع شد. برای همین یکی از نام‌گذاری‌های رایج برای سبک‌های هنری، اسلامی بود. بگذریم! در کالیگرافی اسلامی یا عربی، روحیه‌ای معنوی غالب در نوشتار وجود دارد. خط کوفی و خط نسخ از مشهورترین و زیباترین خطوط این سبک هستند که در نگارش قرآن کریم به کار رفته‌اند.
تفاوت کالیگرافی و تایپو گرافی
به اشتباه کالیگرافی و تایپوگرافی را یکی می‌دانند در حالیکه این دو حوزه‌ی کاملا جداگانه هستند. میان نقاشی خط، کالیگرافی و تایپوگرافی تفاوت وجود دارد. در کالیگرافی، طراح و هنرمند با استفاده از حروف کلمات یک اثر هنری زیبا و جدید خلق می‌کند. به گونه‌ای که در آن خطوط و کلمات با هم تصادم دارند و این ترکیب‌بندی کلی است که اهمیت پیدا می‌کند. در واقع در کالیگرافی به دنبال ایجاد یک شکل هستیم. اما در تایپوگرافی یک اصل واحد برای نوشتن حروف و کلمات به کار می‌رود. خوانایی در تایپوگرافی خیلی مهم است. در حالیکه در خوشنویسی این زیبایی بصری کار است که در درجه اول اهمیت قرار دارد. نقاشی خط نیز به یکی از شاخه‌های هنر نقاشی برمی‌گردد.
در تایپوگرافی تعداد کم کلمات و حروف مورد طراحی قرار می‌گیرند در حالیکه در هنر کالیگرافی، محدودیتی برای اثر نهایی وجود ندارد. تابلوهای زیبای خوشنویسی که شاید به سختی بتوان حدس زد چه متنی در انها نوشته شده است، از جمله پرطرفدارترین آثار برای دکوراسیون داخلی هستند. بعلاوه در تایپوگرافی، از تایپ و نوشتار برای چاپ و نمایش و معرفی استفاده می‌شود و در کالیگرافی نیز این موارد وجود دارند اما نمود کلی نهایی و ظاهر کار همواره در اهم اولویت است.
